Mijn kind leest niet graag. Wat nu?
2 november 2023
Bevorder het leesplezier van je kind
Lezen is tof. Lezen is belangrijk. Lezen is noodzakelijk voor de ontwikkeling van een kind – naast heel wat andere zaken, uiteraard. Maar wat als je kind nu niet graag leest? Als het elk prachtig kinderboek afwijst met een droge ‘nee, stom’? Of als het liever naar de films van pakweg Harry Potter kijkt dan de boeken van J.K. Rowling te lezen? In deze blog zetten we tips, tricks én ondersteunende tools op een rijtje, zodat je als ouder je kind kan stimuleren om toch (meer) te lezen.
Lezen is een levenslange leervaardigheid die je kind zijn hele leven lang nodig zal hebben. Of het nu een recept moet volgen, het verkeersreglement wil begrijpen of een gebruiksaanwijzing probeert te ontcijferen: lezen is een essentiële competentie die je best in de vingers hebt. En zoals dat met de meeste vaardigheden gaat: oefening baart kunst. Hoe meer je leest, hoe beter je het kunt en hoe meer je begrijpt.
Misschien was je als kind zelf een boekenworm die elke woensdagmiddag naar de bib trok om er de laatste nieuwe boeken te ontlenen? Of ben jij nu de ouder die in zijn vakantiekoffer meer plaats voor boeken voorziet dan voor kleren? Dan is het moeilijk om te ontdekken dat je kind zijn neus ophaalt voor al die wondere boekenwerelden. Het kan ook zijn dat jij zelf geen lezer was als kind, dat je liever in de bomen klom of urenlang probeerde om toch maar het volgende level te behalen in dat ene computerspel. Maar intussen weet je maar al te goed dat goed kunnen lezen erg belangrijk is.
Voor je echt actie onderneemt, zal je moeten uitpluizen waarom je kind niet graag leest. Omdat het lezen an sich tijdverlies vindt? Of omdat het te weinig zelfvertrouwen heeft? Misschien zijn de woorden of zinnen in een boek te moeilijk? Door te begrijpen van waar het probleem komt, kan je als ouder effectieve oplossingen bedenken.
Lezen: alle voordelen op een rijtje
Lezen zorgt er niet alleen voor dat kinderen taalvaardiger worden – ze leren een pak nieuwe woorden bij met elk boek dat ze lezen – het verrijkt ook hun begrip van de wereld en verbetert hun concentratie en aandachtsvermogen. Zelfs uit de strips van Suske en Wiske, Kiekeboe of Jommeke leert je kind andere werelddelen, culturele gebruiken en nieuwe woorden kennen. Nee, om de voordelen van lezen te ervaren, moet je kind dus niet elke avond met een nieuw boek van Roald Dahl in bed kruipen (nochtans zijn we zelf wel ongelooflijke fan van zijn GVR en De Heksen!).
De mens is een homo fabulans. Wij vertellen verhalen en luisteren er graag naar. De allereerste gemeenschappen deelden (ontstaans)mythen, heldenverhalen en legende en sagen met elkaar. Ze voelden zich verbonden: wie de verhalen kende, hoorde erbij. Denk even terug aan je kindertijd: de allereerste zaken die je verteld werden, waren verhalen, sprookjes, liedjes, rijmpjes. Teksten die je een leven lang bijblijven. Dat komt omdat we verhalen beleven. In onze hersenen gebeurt bijna hetzelfde als wat er in het verhaal met het hoofdpersonage gebeurt. Daarom huilen we bij een goed boek, of worden we mee met Poirot nieuwsgierig naar wat een verdachte te vertellen heeft. Lezen bevordert inlevingsvermogen, empathie én helpt je om in contact te komen met eigen emoties.
Taalvaardigheid, aandachtsvermogen, begrip van de wereld, inlevingsvermogen én emotionele vaardigheden: lezen heeft dus niks dan voordelen. En dan hebben we het nog niet gehad over het bevorderen van creativiteit! Want wie heeft er ruimteschepen, draken of magische toverstokken nodig als hij een boek heeft? Lezen opent de deuren naar onbeperkte werelden en prikkelt de fantasie. Het moedigt de lezer aan om te dromen, te ontdekken en zijn creatieve kant te ontwikkelen!
5 tips om lezen te stimuleren
Oké. Dat lezen voordelen heeft, weten we nu al. Maar daarmee is het probleem natuurlijk nog niet van de baan. Je kind zal niet ineens liever beginnen lezen als het weet dat het daarmee empathischer kan worden. Hoe kan je het dan wel stimuleren?
- Tip 1: Lees voor of lees samen
Wie hield er als peuter of kleuter niet van om voorgelezen te worden? Om samen naar prentjes te kijken en om mama, papa of juf gekke stemmetjes te horen nadoen. Voorlezen werkt, ook op latere leeftijd. Bekijk het een beetje als een podcast of luisterverhaal, waarbij je kind ook de rijkere taal leer kennen, zich inleeft in personages en creatieve oplossingen probeert te bedenken.
Lezen hoeft dus geen solo-activiteit te zijn. Samenlezen of voorlezen brengt de verhalen tot leven én zorgt voor quality time met je kind. Het is ook een ideale manier om je kind met al wat moeilijkere boeken te laten kennismaken. De boekjes van Anna of Buitenbeentjes zijn niet alleen tof om voor te lezen, de prentjes zijn ook erg leuk en toegankelijk.
- Tip 2: Maak het Leuk
Lezen is geen vervelende taak, maar een avontuur, een spel. Kies samen boeken uit die je kind aanspreken. Zoals we net al vertelde, hoeft je kind niet meteen het hele epos van Bart Van Loon te lezen, een strip van FC De Kampioenen is ook een boek. Of trek samen naar de bib en neem eens een kijkje bij de favoriete onderwerpen van je kind. Je zal zien dat er boeken zat zijn over de ruimte, dino’s, ballet, kabouters, wetenschap, reizen, dieren en robots. Gegarandeerd zit er wel een boek tussen dat je kind aanspreekt.
Wat lezen ook leuk kan maken, is een toffe bladwijzer of een leuk leeslampje dat je op het boek klikt. Soms helpt het ook om een speciaal leeshoekje in te richten, niet te ver van de keuken of woonkamer? En misschien mag je kind wel een kwartier langer opblijven als het in bed nog even leest? Maak het zo onderdeel van je dagelijkse routine: als bedtijd om acht uur is, mag je kind nog een kwartiertje lezen in bed, tot kwart over acht.
Hier vind je een stapsgewijze handleiding om thuis je eigen bladwijzer te maken van papier.
- Tip 3: Wees een rolmodel
Zien eten, doet eten. Dat geldt ook voor lezen. Je eigen leesgedrag als ouder is een krachtige motivator voor je ukkie. Ziet het jou genieten van een goed boek, dan kan dat interesse opwekken. Maak dus tijd om zelf te lezen, op het moment dat je kind dat ziet, en deel je leeservaringen. Maak van lezen zo een plezierige activiteit en geen lastige taak.
- Tip 4: Geduld is een schone zaak
Herinner je de eerste keer dat je leerde fietsen? Dat ging waarschijnlijk niet onmiddellijk vanzelf. Hetzelfde geldt voor lezen. Daarom is het belangrijk om geduldig en bemoedigend te zijn als ouder. Worstelt je kind met een moeilijk woord, help het dan door het samen te spellen en te lezen. Toon zo dat oké is om fouten te maken.
Je kind dwingen om te lezen, werkt averechts. Het zorgt voor nog meer afkeer. Probeer in de plaats daarvan stap voor stap lezen leuk te maken. In het laatste puntje verzamelden we nog wat interessante hulpmiddelen!
- Tip 5: Toffe tips, tricks & apps
☝️Leesapps
Er bestaan enkele leuke apps die speciaal ontwikkeld zijn om lezen aantrekkelijker te maken. Zo zijn er Yoleo – een initiatief van de Nederlandse bibliotheken – en BookaBooka, waarmee kinderen spelenderwijs leren lezen via interactieve verhalen. Het Vlaamse Iedereen Leest bundelde de leukste apps.
✌️Audioboeken
Storytel heeft een mooie collectie Nederlandstalige luisterboeken en ook de meeste grote uitgeverijen zetten de laatste jaren in op audioboeken. Zelfs via VRT Max kan je luisteren naar luisterverhalen van je favoriete helden, zoals Ridder Muis. Via Kobo is er ook een mooi aanbod beschikbaar. En Iedereen Leest verzamelde nog meer links.
🤟Boekenabonnementen
Via school kan je soms een boekenabonnement nemen, zoals op Vlaamse Filmpjes. Ook voor jongere kinderen is er een mooi aanbod. In de tijdschriften van Averbode – Doremi(ni), Zonnekind, Zonneland – staat elke maand een leuk verhaal, met spelletjes erbij.
👊Lees- en taalspellen
Op onze website vind je heel wat leuke lees- en taalspelletjes. Ook uitgeverij Zwijsen specialiseerde zich in toegankelijke en leuke kinderboeken en -spellen. En wat denk je van een leeshulp, een voorleespen of een Highlighter?
🖐️Stappenplannen
Lezen kan op allerlei manieren: het stappenplan van de gloednieuwe Lego-set, het lievelingsrecept om koekjes te bakken of de handleiding lezen van het doe-het-zelf-projectje, zijn allemaal inspirerende hulpmiddelen die aanzetten tot lezen en de nieuwsgierigheid van je kind stimuleren om de taak met succes af te ronden.
👌Evenementen rond een boek
Heeft je kind echt geen zin om te lezen? Dan kan je misschien een toneel, musical of ander evenement gelinkt aan een boek bijwonen?
Wees mild voor jezelf als ouder én voor je kind. De kans dat je van de ene op de andere dag plots een boekenliefhebber in huis hebt, is klein. Elk kind volgt zijn eigen tempo. Maar met wat geduld, aanmoediging en de tools hierboven, geraak je vast al een eindje samen op weg. Om het met de woorden van Pipi Langkous te zeggen: "Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan." Daag je kind af en toe uit om iets nieuws te proberen, zoals een boek lezen. En wie weet, misschien ontdekt het zo wel een nieuwe favoriete hobby!
Kies in ons aanbod ‘lezen en luisteren’ uit hulpmiddelen die je kind zullen helpen leren lezen en luisteren. Van fluistertelefoons en microfoons tot hulpmiddelen die worden kunnen voorlezen voor je kind, ontdek het allemaal.
Kinderen leren elke dag bij, wij dus ook.
Schrijf je in en krijg 5 euro korting!